Film | Muzyka | Pasje

THE FAREWELL
10. American Film Festival
reż. Lulu Wang

moja ocena: 7/10

Od początkowej planszy based on actual lie po słynne “Without You” w wersji mandaryńskiej podłożone pod napisy końcowe czuć, że “The Farewell” to film zrobiony z autentycznej, wewnętrznej potrzeby. Bardzo osobisty, ale jednocześnie na tyle uniwersalny, by jak w zwierciadle mogli w nim się przejrzeć porozrzucani po świecie emigranci i dojrzeć w nim samych siebie. Billi (Awkwafina) jako 6-latka wraz z rodzicami opuściła Chiny i osiadła w Stanach Zjednoczonych. Zresztą z Changchun wyjechali także stryjowie oraz dalsi krewni. Pozostała tam jedynie seniorka rodu Nai Nai (Zhao Shuzhen). 25 lat później dorosła już kobieta ma z babcią świetny kontakt (choć na odległość), ale sama stoi na rozdrożu własnego życia. Zawodowa kariera nie idzie po jej myśli, dodatkowo od rodziców dowiaduje się, że ukochana Nai Nai choruje i już niewiele czasu jej pozostało. Rodzina postanawia ten fakt ukryć przed staruszką oraz ekspresowo zorganizować w Chinach wesele kuzyna, by do domu powrócić mogli wszyscy bliscy, chcący pożegnać się z umierającą krewną w pogodnych okolicznościach i pozostawiając ją w niewiedzy co do stanu jej zdrowia. Rodzinna intryga i rozczulające zderzenie z chińską kulturą dostarczają oczywiście sporej dawki uroczego i totalnie niewymuszonego humoru, ale to przecież nie o śmiech w “The Farewell” chodzi. Nai Nai jest ostatnim ogniwem, łączącym rozproszoną po świecie rodzinę z dawną ojczyzną, a raczej – ich wspomnieniem o niej. Billi pamięta zabawy w parku i rodzinne spotkania u babci, ale żadne z tych miejsc w Changchun już nie istnieje, na swoim miejscu pozostała tylko sympatyczna staruszka. Wraz z jej odejściem zniknie być może coś, co spajało tę familię ze sobą i stanowiło ważny element ich tożsamości. Historia Billi w końcu to przykład tej melancholijnej zadumy nad losem emigranta, któremu bardzo trudno zapuścić permanentne korzenie gdzieś indziej i na dobre rozstać się z miejscem, które się opuściło, gdy pamięć o nim, mimo że mglista i pewnie wyidealizowana, ciągle żyje we wnętrzu. Dlatego że to opowieść w jakimś stopniu autobiograficzna, bije w niej żywe serce, a bohaterowie pozostają widzowi wyjątkowo nieobojętni. Ich perypetie bawią i wzruszają, a przy tym mądrze przekazują uniwersalne prawdy o ludziach i współczesnym świecie. Brawo, Lulu Wang!

LE MANS’66
10. American Film Festival
reż. James Mangold

moja ocena: 6.5/10

Film Jamesa Mangolda jest szpanerski, spektakularny i efekciarski. Nasiąknięty do granic możliwości hollywoodzkością i z premedytacją skrojony pod zbliżający się sezon nagród. A jednak “Le Mans ’66” to kino na wskroś romantyczne i nostalgiczne, bo przypominające wysokobudżetowe widowiska z lat 60. i 70. Pomimo tego, że samochody są tu niesamowicie szybkie, a rywalizacja toczy się o najwyższą stawkę, akcję pcha do przodu rozczulająca relacja złotoustego mistrza kierownicy po przejściach Carrolla Shelby’ego (Matt Damon) i bezczelnego, nieokrzesanego mechanika Kena Milesa (Christian Bale). Bromance o dwójce facetów, którzy na przekór spędzonej na wojnie przeszłości i dokuczającej swą przyziemnością teraźniejszości nie pozwolili zabić w sobie tych wiecznych chłopców, co to bawią się samochodami oraz marzą o rozwijaniu niebotycznych prędkości i pokonywaniu niewyobrażalnych barier. Tytułowa rywalizacja Forda i Ferrari narodziła się na początku lat 60., kiedy to amerykański potentat przeżywał poważne problemy. Jego auta nie cieszyły się taką popularnością jak kiedyś, moda na nie wyraźnie przemijała. Wyobraźnię natomiast rozpalały sportowe samochody z Europy, w tym zawłaszcza Ferrari, którego pojazdy rok po roku wygrywały morderczy, 24-godzinny wyścig w Le Mans. Zdegustowany takim stanem rzeczy wnuk Henry’ego Forda w końcu zdecydował się przeznaczyć miliony dolarów na udowodnienie, że to właśnie jego samochody są najszybsze i najbardziej zaawansowane technologicznie, zatrudniając do tego byłego zwycięzcę Le Mans Shelby’ego. Za firmowe pieniądze ekipa marzycieli i łobuzów mogła realizować swoje szalone marzenia, mierząc się zarówno z dużo bardziej zaawansowanymi konstruktorami z Włoch, ale też z korporacyjnymi, kuriozalnymi ograniczeniami.

Shelby i Miles dostali za przeciwników karykaturalnych panów w dobrze skrojonych garniturach, których wszystkie złe cechy mają wręcz irytująco kreskówkowe właściwości. Nie przeszkadza to jednak Damonowi, a zwłaszcza Bale’owi błyszczeć blaskiem swoich cudownie napisanych postaci. Szczególnie Brytyjczyk zagrał w “Le Mans ’66” jedną z najlepszych i najfajniejszych ról w swojej karierze. Taką, która skrada serca i sprawia, że siedząc na kinowym fotelu z autentyczną ekscytacją ściskamy mocno kciuki, by Milesowi udało się wszystko to, na co tak ciężko i zapalczywie pracuje.

150 minut spędzone w samochodowych warsztatach, na asfaltowych torach, a w końcu w kurzu epickiego La Mans nie daje się w ogóle odczuć. Sceny wyścigów są efektowne i imponujące, ale nie przytłaczają tego, co w filmie najistotniejsze. Najbardziej liczą się przecież ci, którzy siedzą za kierownicą tych pojazdów, brudzą się w smarze i zakopują w samochodowych częściach, by osiągać rezultaty, które wydają się nieosiągalne. To im hołd składa “Le Mans ’66”, będąc filmowym widowiskiem i jednocześnie kinem bardzo humanistycznym, bo w żadnym momencie nie pozwalającym zapomnieć o niezbędnym przy każdej tego typu technologicznej rywalizacji czynniku ludzkim.

HONEY BOY
10. American Film Festival
reż. Alma Har’el

moja ocena: 6.5/10

Shia LaBeouf rozlicza się z własną przeszłością – okresem, gdy stawiał pierwsze kroki w show biznesie, w czym cały czas towarzyszył mu ojciec. Daleki od ciepłego i sympatycznego wzora rodzica z kina familijnego. Życie 22-letniego Otisa (Lucas Hedges) toczy się na planach filmowych. Wciela się w kolejne role, przymierza nowe kostiumy, zmienia scenografie. I robi to już od blisko dekady. Teraz jest sam, ale gdy był dzieciakiem (Noah Jupe) w tej drodze na aktorski szczyt towarzyszył mu ojciec (Shia LaBeouf). Facet z przeszłością, niegdyś alkoholik i narkoman, skazany na więzienie za próbę gwałtu na matce Otisa. Opieka nad synem to praca Jamesa, za którą dostaje od dziecka wynagrodzenie. Jednak nie dlatego ich relacja znacznie odbiega od rodzinnych standardów. Mężczyzna motywuje chłopca z finezją sadystycznego pułkownika z najcięższej jednostki wojskowej. Nie okazuje mu ojcowskiej troski i miłości. Nie spędza z nim czasu wolnego na prostych rozrywkach. Za często traktuje go jak równego sobie, pozwalając palić papierosy i będąc z nim do bólu szczerym. Nic dziwnego, że w końcu dorosły Otis sam kończy w ośrodku odwykowym, uzależniony od alkoholu i ze zdiagnozowanymi zaburzeniami psychicznymi przez sąd zostaje zmuszony do tego, by skonfrontować się z demonami przeszłości i znaleźć spokój w teraźniejszości.

“Honey Boy” jest filmem brutalnie i ekshibicjonistycznie szczerym w opisywaniu patologicznej relacji ojca i syna, która dla tego drugiego okazała się finalnie dużo bardziej toksyczna i trująca niż przetaczający się regularnie przez krwioobieg alkohol. Mimo to nie ma w nim tendencji do osądu czy dramatycznych rozliczeń – to raczej forma terapeutycznej spowiedzi, sposób na przepracowanie traumy. Czegoś jednak tej opowieści brakuje. Choć widać, że jest osobista, nie czuję w niej tej intymności i emocjonalności, które poruszyłyby u mnie czulsze struny. Obraz często bywa rozedrgany, co daje ciekawy efekt, jakby komuś drżała ręka i uginały się nogi, bo właśnie taki ciężar ma dla niego ta historia, ale znów to za mało, bym odczuła takie samo katharsis jak Shia LaBeouf, gdy zakończyły się zdjęcia go tego filmu.